Inhoud

• Wat is zwangerschap en kinderwens?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Zwangerschap en kinderwens

Wat is zwangerschap en kinderwens?

Bij de vrouw komt tussen 8 en 20 dagen na het begin van de menstruatie een eicel vrij in de eileider. Dat is de eisprong. Die eicel kan maar één dag bevrucht worden. Als de eicel bevrucht is, nestelt die zich in het baarmoederslijmvlies. Als de eicel niet bevrucht is, worden eicel en baarmoederslijmvlies afgestoten. Dit is de menstruatie.
De man produceert elke dag nieuwe zaadcellen. Zaadcellen die in de vagina komen, ‘zwemmen’ via de baarmoeder naar de eileiders. Daar kunnen ze tot vier dagen blijven leven. Als er in die tijd een eicel vrijkomt, kan een van de zaadcellen de eicel bevruchten. Als het eitje daarna innestelt in het baarmoederslijmvlies is de zwangerschap begonnen.

Wat is er nodig om zwanger te kunnen worden?
Om zwanger te worden moet de eicel worden bevrucht door een zaadcel.

• Bij de vrouw moet een eicel uit een van de eierstokken vrijkomen. Dat heet de eisprong.
• In het zaadvocht van de man moeten voldoende, goed beweeglijke, zaadcellen met de juiste vorm zitten.
• Het zaad moet via de eileiders bij de eicel kunnen komen. De zaadcellen komen in de vagina, zwemmen via de baarmoeder om dan via de eileiders naar de eicel te komen. De eileiders moeten dus goed doorgankelijk zijn.
• Het is belangrijk om elke maand in de vruchtbare periode vlak voor de eisprong een paar keer te vrijen. De meeste zwangerschappen ontstaan na het vrijen in de zes dagen vóór de eisprong. Het meestal genoeg als u om de twee of drie dagen vrijt. Vaker mag, maar is niet nodig. De zaadcellen blijven een paar dagen leven in de baarmoeder.

Soms duurt het langer dan gewenst om zwanger te worden. De meeste vrouwen (80%) worden echter binnen een jaar zwanger. Als het u niet lukt om zwanger te worden, of als u vragen heeft, dan kunt u contact opnemen met uw arts. U kunt dan bespreken of verder onderzoek nodig is.

Als u zwanger wilt worden is het verstandig om dagelijks foliumzuur te slikken. Dit verkleint de kans op een baby met een open rug.

Kijk voor meer informatie naar Zwangerschap algemeen, Voeding tijdens de zwangerschap en Klachten tijdens de zwangerschap, op www.thuisarts.nl. 

Ook kan ZwangerWijzer u helpen bij de voorbereiding op uw zwangerschap. Vul de vragenlijst op ZwangerWijzer in en bekijk of er risico’s zijn voor de zwangerschap en uw baby. U krijgt dan informatie en advies. Aan het einde krijgt u een overzicht van alle antwoorden.

Zoekt u algemene informatie over het gebruik van medicijnen rondom de zwangerschap? Kijk dan naar Geneesmiddelgebruik bij een kinderwens en tijdens de zwangerschap, Geneesmiddelen tijdens de borstvoeding en Geneesmiddelgebruik door mannen met een kinderwens, op www.lareb.nl.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Gebruikt u of uw partner medicijnen en hebben jullie een kinderwens? Of gebruikt u een voorbehoedmiddel en wilt u zwanger worden? Geef dit dan door aan uw apotheker. Uw apotheker kan u adviseren over het veilig gebruiken van medicijnen tijdens uw zwangerschap. Ook kan uw apotheker u helpen met het stoppen van de voorbehoedmiddel.

Stop niet zomaar zelf met medicijnen die uw arts heeft voorgeschreven! Vraag altijd uw apotheker of arts om advies.

Om goed advies te geven is het belangrijk dat uw apotheek een overzicht heeft van alle medicijnen die u en uw partner gebruiken. Gebruikt u of uw partner medicijnen die u bijvoorbeeld bij de drogist heeft gekocht? Of gebruikt u ook andere middelen als kruidenmiddelen of homeopathische middelen? Het is belangrijk dat u dit doorgeeft aan uw apotheker. Uw apotheker kan deze middelen aan uw medicijnen overzicht toevoegen en controleren of u het veilig tijdens de zwangerschap kunt gebruiken.

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Foliumzuur
Als u zwanger bent of dat wilt worden, gebruikt u foliumzuur om een tekort aan deze vitamine te voorkomen. Foliumzuur is zeer belangrijk voor de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de ongeboren baby.

Als er tijdens de eerste weken van de zwangerschap een tekort aan deze vitamine bestaat, kan het kind tijdens de zwangerschap een afwijking van het zenuwstelsel ontwikkelen. Als u gezond en gevarieerd eet, krijgt u toch nog onvoldoende foliumzuur binnen. Daarom is het verstandig om foliumzuur te slikken als u zwanger wilt worden.

Het kan een aantal weken duren voor de hoeveelheid foliumzuur in uw bloed voldoende is. Het is daarom nodig om minstens vier weken voor de `verwachte` bevruchting met slikken te beginnen.

Methotrexaat
Methotrexaat wordt gebruikt bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. In dat geval groeit de vrucht niet in de baarmoeder, maar in de eileiders. Het kindje is niet levensvatbaar en voor de moeder is een dergelijke zwangerschap gevaarlijk. Methotrexaat stopt de groei van de vrucht en breekt het weefsel af.

Methotrexaat wordt ook gebruikt bij een mola-zwangerschap. Hierbij is vlak na de bevruchting iets misgegaan met de celdeling. Met als gevolg dat de vrucht niet meer groeit en niet levensvatbaar is. De placenta (moederkoek) kan wel doorgroeien, want er is wel zwangerschapshormoon aanwezig.

Meestal is het placentaweefsel met een curettage te verwijderen. In heel zeldzame gevallen blijft het placentaweefsel toch weer uitgroeien. Het kan zich dan uitzaaien naar andere delen van het lichaam, zoals de longen. Methotrexaat stopt de groei van het placentaweefsel.

Oxytocine 
Oxytocine wordt gebruikt om een bevalling in te leiden. Oxytocine is een weeënopwekkend hormoon. Het zorgt dat de baarmoeder zich samentrekt. Dit zet de bevalling in gang.

Oxytocine wordt ook na een bevalling gebruikt om overmatig bloedverlies tegen te gaan. Oxytocine zorgt dat de baarmoeder zich samentrekt, waardoor het bloeden kan stoppen.

Misoprostol
Misoprostol wordt gebruikt om een bevalling in te leiden. Misoprostol wekt weeën op. Dit zet de bevalling in gang.

Nifedipine 
Nifedipine wordt gebruikt om vroeggeboorte te voorkomen. Nifedipine ontspant de baarmoeder, waardoor de weeën afnemen of niet doorzetten.

Corticosteroïde injectie
Corticosteroïde injecties worden gegeven aan de moeder bij een dreigende vroeggeboorte. Als er te vroeg tijdens de zwangerschap weeën ontstaan, kan het leven van het kind in gevaar komen. Dit komt doordat de longen nog niet goed werken. Corticosteroïden injectie bij de moeder zorgt ervoor dat de longen van de baby sneller groeien. Een voorbeeld hiervan is betamethason.

Progesteron 
Progesteron wordt toegepast bij vrouwen die bij een eerdere zwangerschap te vroeg zijn bevallen. Ook wordt het gebruikt bij dreigende vroeggeboorte, als weeënremmende middelen onvoldoende werken.