Inhoud

• Wat is endometriose?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Endometriose

Wat is endometriose?

Op uw baarmoederwand zit slijmvlies. Dit slijmvlies groeit elke maand en gaat uw lichaam uit als u ongesteld wordt.

Bij endometriose zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder, in uw buik. Het zit bijvoorbeeld op uw eierstokken, baarmoeder, buikvlies, blaas of darmen.

Endometriose komt vooral voor bij vrouwen van 20 tot 55 jaar. Artsen denken dat maximaal 10 van deze 100 vrouwen het heeft. Niet alle vrouwen met endometriose hebben klachten.
Soms komt het ook voor bij tieners of bij vrouwen na de overgang.

Hoe endometriose ontstaat, weten we niet. We weten wel hoe de klachten kunnen ontstaan.

Het slijmvlies in uw baarmoeder wordt elke maand dikker. Dat is om de baarmoeder klaar te maken voor een zwangerschap. Als u niet zwanger wordt, dan laat het slijmvlies los en gaat het bloeden. Het bloed komt met wat slijm naar buiten via uw vagina. Dan bent u ongesteld.

De stukjes slijmvlies buiten de baarmoeder doen ongeveer hetzelfde:

• Ze worden elke maand eerst dikker en gaan dan bloeden.
• Het bloed kan niet naar buiten en kan op verschillende plekken rondom uw baarmoeder komen.
• Uw lichaam probeert dit op te ruimen.
  Dit geeft ontstekingen. Dit kan veel pijn geven.
  Het kan ook zorgen dat er littekens ontstaan. Of dat uw organen of delen daarvan ‘aan elkaar plakken’ (dit heet verkleven). Bijvoorbeeld bij uw eierstokken, darmen of blaas.

In sommige families komt endometriose vaker voor. Dat kan met erfelijke aanleg te maken hebben.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Bij pijn als u ongesteld bent kunnen de volgende adviezen helpen:

• Zorg wanneer het kan voor rust en ontspanning.
• Leg een warme kruik op uw buik of onderrug. Of neem een warm bad.
• Als u ook pijn in uw rug heeft, kunt u met oefeningen uw onderrug ontspannen. Bijvoorbeeld de rug een paar keer hol en bol maken.
• Als iemand uw onderrug masseert, kan dat soms helpen tegen de pijn.

Pijndagboek

Schrijf in een pijndagboek hoe uw ongesteldheid gaat. Bijvoorbeeld in uw agenda of op uw telefoon.

Schrijf op:

• op welke dagen u ongesteld bent
• wanneer u de pijn heeft
• waar de pijn zit
• wat u doet tegen de pijn en of dat helpt
• of de pijn er ook is als u niet ongesteld bent
• of u ook andere klachten heeft, zoals hoofdpijn of misselijk zijn
• of u ook op andere momenten buikpijn heeft, zoals tijdens het vrijen

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Progestageenhormonen
Progestageenhormonen zijn vrouwelijke hormonen, die ongeveer een zelfde werking hebben als het natuurlijke progesteron. Ze spelen samen met oestrogeenhormonen een rol in de menstruatiecyclus. Progestageenhormonen verminderen bij endometriose de hoeveelheid van het weefsel dat op baarmoederslijmvlies lijkt buiten de baarmoeder. Voorbeelden zijn dydrogesteron, levonorgestrel, lynestrenol, medroxyprogesteron en norethisteron.

Anticonceptiepil
De anticonceptiepil vermindert de hoeveelheid van het weefsel dat op baarmoederslijmvlies lijkt op de endometrioseplekken. Daardoor heeft u minder pijn. Er zijn verschillende soorten anticonceptiepillen, zie hiervoor Voorkomen van zwangerschap.

Hypothalamushormonen
Hypothalamushormonen verminderen de aanmaak van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen. Voorbeelden zijn gosereline, leuproreline, nafareline en triptoreline.

Antihormonen
Antihormonen gaan de werking van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen tegen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen. Een voorbeeld is danazol.